Lời tự sự: Phóng viên là học trò cũ của anh Hoàn Dark, thầy đàn tại Lớp nhạc HDPIANO. Một thời gian khá dài không liên lạc với anh, tình cờ tuần trước đọc được thông tin anh mới hoàn thành và ra mắt liên tục 2 cuốn sách PIANO CHUYỂN SOẠN Tập 1 và Tập 2. Trước giờ từ khi còn ngồi học ghế nhà trường, phóng viên vẫn nghĩ rằng phát hành được một quyển sách là điều ghê gớm lớn lao lắm. Nên rất tò mò gợi chuyện và hẹn anh Hoàn một buổi chiều cafe Hồ Tây. 2 thầy trò hàn huyên nhiều kỷ niệm cũ và phóng viên có cơ hội tìm hiểu kỹ hơn về những công trình vừa qua của anh.
Xin chào anh Hoàn Dark, đã lâu không gặp lại anh. Rất vui khi thấy anh và HDPIANO vẫn mạnh giỏi phát triển. Được biết trong ít tháng vừa qua anh đã giới thiệu ra mắt 2 cuốn sách PIANO CHUYỂN SOẠN. Vậy cơ duyên nào lại khiến anh dấn thân sang nghiệp viết biên soạn sách nhạc?
Trả lời: Cảm ơn bạn. Thực ra khi một người thầy giảng dạy đủ lâu, tổng hợp được nhiều kinh nghiệm dựa trên thực trạng chung của các học viên sẽ luôn có nhu cầu và trách nhiệm viết lách để báo cáo, truyền đạt lại những điều mới mẻ cho cộng đồng. Đến giờ tôi đã dạy nhạc được 10 năm, cũng đủ lâu rồi chứ (cười). Thứ nhất: suốt thời gian dài vừa qua, tôi nhận thấy trên thị trường giáo dục âm nhạc, đặc biệt là trên mạng xuất hiện rất nhiều các bản nhạc (sheet) chuyển soạn ca khúc nhưng đa phần chưa được hoàn chỉnh hợp lý, có thể gây khó khăn cho người tự tập đàn. Thứ hai: đợt này tôi đang tiến hành xây mới lại HDPIANO, nhiều khi công việc có những căng thẳng trục trặc nên thú vui viết nhạc cũng giúp tôi khuây khỏa và xả stress.
Thầy Hoàn Dark bên 2 cuốn sách PIANO CHUYỂN SOẠN (thầy vô cùng thích phong cách “tăm tối”)
Những mới mẻ, khác biệt của sách PIANO CHUYỂN SOẠN anh viết so với thị trường?
Trả lời: Trước hết, sách chuyển soạn tôi viết có phân loại đối tượng, trình độ, “thâm niên” tập đàn rõ ràng. Tiếp đó, tất cả các ca khúc chuyển soạn đều được chú giải rõ ràng cụ thể về tốc độ, ngắt nghỉ câu nhạc (dấu lặng), xếp ngón tay, đổi pedal – điều mà phần lớn các sheet nhạc miễn phí/ trả phí trên mạng còn đang thiếu. Thiếu những chỉ dẫn đó, người tự tập đàn rất có thể tập sai kỹ thuật – dẫn đến việc hỏng tay đàn, hỏng cả tác phẩm trình bày.
Anh có thể mô tả cụ thể hơn về 2 cuốn sách chuyển soạn Tập 1 và Tập 2?
Trả lời: Mỗi cuốn sách bao gồm 25 ca khúc khá phổ biến quen thuộc. Danh mục bài 2 sách khác nhau. Có cả nhạc ngoại, nhạc Việt từ những bài khá xưa cho đến mới gần đây. Các ca khúc do chính tôi soạn mới từ đầu chứ không phải góp nhặt tổng hợp từ nguồn khác.
Tập 1 phù hợp với những người tập đàn từ 4-12 tháng, được soạn tương đối đơn giản với phạm vi mỗi bài là 1 lời của ca khúc. Bao gồm những tiết tấu đơn giản, chủ yếu là móc đơn viết theo tone dễ.
Tập 2 phù hợp với bà con đã cày đàn 1-3 năm, tất nhiên là khó hơn. Phạm vi mỗi bài là ca khúc đầy đủ hoàn chỉnh, gồm cả các đoạn dạo nhạc gần như y hệt bản gốc ca sỹ hát. Người đàn dần tập làm quen với những tiết tấu móc kép, tay đàn xử lý nhiều hợp âm hơn, viết trên tone dễ đến trung bình.
Tại sao anh lại chọn 25 bài cho mỗi quyển?
Trả lời: Đùa một chút là tôi thích con số 5, 5 bình phương = 25 (cười). Còn cụ thể hơn, nếu trung bình người đàn tập một bài trong 2 tuần thì sẽ xử lý hết 25 bài trong 1 năm. Đó là một mốc thời gian khá quan trọng để đánh giá sự tiến bộ trong kỹ thuật cũng như cảm nhận đàn.
Anh có thể chia sẻ thêm quy trình biên soạn sách nhạc? Mất tầm bao lâu để “ra lò” được một cuốn sách?
Trả lời: Câu hỏi rất deep. Các bước viết sách nhạc của tôi bao gồm:
Bước 1: Hoạch định cuốn sách sẽ dành cho đối tượng trình độ như thế nào
Bước 2: Chọn 25 bài hợp lý, nghĩa là nhạc Việt, nhạc ngoại tương đối phổ thông quen thuộc, với giai điệu có thể uốn nắn được theo độ khó đã hoạch định
Bước 3: Chọn tone khó dễ phù hợp và viết giai điệu (thường là tay phải khóa Son)
Bước 4: Viết phần đệm (thường là tay trái khóa Fa), bổ sung pedal
Bước 5: Viết các câu dạo, câu nối solo, bè hợp âm cho giai điệu nếu cần
Bước 6: Bổ sung cách xếp ngón tay (cho đến bước này mọi việc vẫn nằm trên máy tính)
Bước 7: In bản thảo sách và tập trên đàn lần lượt tất cả các bài. Hiệu chỉnh sửa đổi thêm bớt các yếu tố (tone, nốt, hợp âm, ngón tay, pedal…) nếu cần. Bước này sẽ lặp đi lặp lại nhiều lần cho đến khi ưng ý: với sách Tập 1 là 3 lần, sách Tập 2 là 7 lần – nghĩa là trình độ cuốn sách càng cao thì càng phải sửa nhiều
Bước 8: Làm bìa sách (may quá, có mấy cái ảnh sống ảo với Piano mới chụp năm ngoái), mục lục, viết lời nói đầu, đánh số trang… xuất ra file in hoàn chỉnh
Bước 9: Tổ chức in ấn đóng sách, phát hành
Thật khó để tính chính xác mất bao lâu để phát hành được một cuốn sách, vì một số bài tôi đã soạn nháp được từ trước, nhiều bài viết mới. Một cách tương đối, tôi đã đầu tư khoảng 70 giờ làm việc cho sách Tập 1 và 150 giờ cho Tập 2.
Theo anh, bước nào khó khăn nhất trong số 9 bước trên?
Trả lời: Đó là bước 7 – hiệu chỉnh, mất rất nhiều thời gian trau chuốt. Như đã nói, thời gian này HDPIANO đang tiến hành xây mới lại địa điểm giảng dạy nên tôi cũng không tập trung toàn bộ thời gian liền mạch liên tục để viết nhạc được. Cảm xúc, tư duy có thể thay đổi không được thống nhất. Nhiều khi những bài sửa của hôm sau rơi vào tình trạng khó hơn/ dễ hơn quá nhiều so với hôm trước, và lại phải cắt xén đặt lên đặt xuống. Cho đến khi tự tay ngồi đàn liền tay cả 25 bài, thấy bản thân đạt được sự thoải mái đồng đều mới tương đối yên tâm.
Bên cạnh đó, ở bước này tôi cũng gửi một bản thảo số bài ngẫu nhiên cho các giảng viên của Lớp nhạc tập thử để thu nhận thông tin về độ khó, thời gian tập hoàn thiện bài. Những thông tin đó cũng rất cần thiết để cân nhắc sửa đổi trong phiên bản cuối cùng.
Anh có lưu ý gì dành cho người tự tập đàn theo sách?
Trả lời: Ca khúc chuyển soạn có những điểm khó khăn hơn so với nhạc thuần cổ điển, dù đều là nhạc được ghi lại trên sheet. Sai lầm hay gặp phải nhất là sự “ngộ nhận” về giai điệu. Các bạn tập ca khúc yêu thích hay bỏ sót việc phân tích trường độ các nốt nhạc tạo nên giai điệu mà thường chỉ đàn theo cảm nhận chủ quan của cá nhân về bài hát đã từng nghe. Lệch nhau 1/2 hay 1/4 phách đã là sai rồi.
Một số lỗi sai khác hay gặp phải là vấn đề quãng đàn cũng như đổi pedal, hoặc không đọc kỹ ngón tay đã được hướng dẫn sắp xếp.
Nhìn chung, khi tập bài nên chia làm nhiều đoạn/ khổ nhỏ hơn sẽ dễ tập trung và dễ thuộc hơn là hào hứng lao vào cày full bài.
Và tất nhiên, các bạn luôn được khuyến khích ghi âm/ quay clip lại bài đã tập và gửi cho tôi để nhận xét, check lỗi giúp nhé. Trong quá trình tập bài có khó khăn gì đừng ngại gõ cửa tôi và HDPIANO để nhận được những chỉ dẫn chi tiết.
Khách hàng của 2 cuốn sách hiện tại là những ai?
Trả lời: Hiện nay tôi chưa tiến hành hoạt động thương mại, quảng bá nào cho 2 cuốn sách này. Sự nghiệp chính của tôi vẫn là dạy đàn. Đa phần những người mua sách là các học viên của HDPIANO và bạn bè của tôi. Có người mua để tập bài nghiêm chỉnh. Có người mua ủng hộ thầy giáo. Bên cạnh đó cũng có một số người yêu nhạc khác (có người ở tận Sài Gòn) order sách qua thông tin tôi đăng trên Facebook. Trong tất cả các trường hợp, tôi vô cùng trân trọng sự tin tưởng và yêu mến dành cho cá nhân Hoàn Dark và Lớp nhạc HDPIANO.
Xin phép được hỏi tế nhị một chút, anh thấy giá bán sách có quá mắc?
Trả lời: Hiện cuốn Tập 1 bán với giá 200k, Tập 2 là 300k. Theo tôi không nên so sánh với những cuốn sách nhạc xuất bản và bán ngoài hiệu sách vì họ phát hành mỗi lần hàng nghìn quyển, tái bản nhiều lần. Hơn nữa, đây là công trình cá nhân tôi làm từ A-Z không hề sao chép tổng hợp từ nguồn ngoài. Dù 200k hay 300k cũng chỉ tương đương với một buổi tối liên hoan mà thôi. Đổi lại, các bạn sẽ có một tư liệu tập đàn được biên soạn cẩn thận bằng tâm huyết, đam mê của tôi – đủ để tập và phát triển tay đàn trong một thời gian dài.
Đã có Tập 1, Tập 2 – liệu sẽ có thêm những tập sách chuyển soạn tiếp theo không anh? Anh có thể cho biết những dự định viết sách sắp tới?
Trả lời: Tôi đang bắt tay vào viết Tập 3 luôn rồi. 25 bài mới toanh, ở trình độ khó hơn các bài trong Tập 2, có lẽ phù hợp với bà con đã tập đàn 2-5 năm. Bật mí là người tập đàn phải làm quen với những giai điệu và tiết tấu phức tạp hơn. Cuốn sách sẽ hoàn chỉnh và ra mắt khoảng giữa năm 2019 tới. Ngoài ra, dự định xa hơn nữa về một cuốn sách Tập 4 bao gồm các ca khúc theo điệu đặc trưng (ví dụ như rumba, bossa nova, swing…) cũng đã được đưa vào check-list. Bên cạnh đó tôi cũng có thể dành ưu tiên cho Tập 1B – những bài cùng level với Tập 1 để phục vụ đối tượng người đàn đại trà nếu nhu cầu đủ lớn.
Xin cảm ơn anh về buổi trò chuyện này!
Phóng viên
Bình luận