Phàm đã là cha mẹ, ai cũng mong muốn những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với những đứa trẻ do mình mang nặng đẻ đau sinh ra và dày công nuôi nấng. Ví dụ như muốn con khỏe mạnh, nhận thức nhanh, thông minh, lạc quan yêu đời…
Vòng đời của 1 đứa trẻ bắt đầu từ khi hình thành bào thai. Ngay từ lúc đó, bé đã có thể nhận thức và nhận biết những vận động của môi trường xung quanh, trong đó có âm thanh. Từ lúc trong bụng mẹ đến những năm đầu sau khi lọt lòng, việc được tiếp xúc với những âm thanh “chuẩn, lành mạnh” sẽ đem lại những tác động hữu ích với trẻ, đặc biệt là sự phát triển của bộ não – trung ương điều khiển mọi hoạt động có ý thức của con người.
Vậy thế nào là âm thanh “chuẩn, lành mạnh”?
Đầu tiên, đó phải là những âm thanh trực tiếp. Việc nghe biểu diễn nhạc sống, live lúc nào cũng đem lại hưng phấn, cảm hứng lớn hơn so với nghe qua đĩa thu âm – chưa kể là trên Zing, những bản thu đã bị nén chất lượng khá nhiều chỉ còn 128kbps.
Tiếp theo, âm thanh phát ra từ một nhạc cụ mộc lúc nào cũng chuẩn men, sâu lắng và chạm đến tiềm thức của con người hơn là các nhạc cụ điện tử giả lập. Nghe tiếng 1 cây Piano cơ lúc nào cũng “đã” hơn là Piano điện.
Thứ ba, âm thanh sử dụng để “kích thích” sự tiếp nhận của trẻ phải có âm lượng phù hợp, giai điệu đơn giản đẹp đẽ tươi sáng, đều nhịp, không có sự tương phản quá lớn (về giai điệu, cấu trúc, âm lượng)
Thứ tư, nhạc cụ sử dụng trong các bản nhạc bật cho bé nghe cần gần gũi với giọng nói của con người – cụ thể là người mẹ và người bố. Với những âm cao, thanh như tiếng người mẹ nên tìm các bản nhạc với phần solo là violin, flute. Với âm trầm ấm của người bố thì cello, kèn Pháp (corr) là gần giống nhất.
Với những tiêu chí lựa chọn trên, chúng ta có thể gạt ra ngoài những bản nhạc sàn, các ca khúc dựa trên nền nhạc điện tử remix, và nói chung là không nên cho bé nghe nhạc có lời – vì phần lời của các ca khúc hiện nay (kể cả nhạc Trịnh, nhạc trữ tình), chủ yếu nói về vấn đề tình cảm lứa đôi, thất tình, chán nản… hoàn toàn không phù hợp với phát triển ngôn ngữ của trẻ. Như vậy chỉ còn sót lại một “ứng viên” duy nhất: NHẠC CỔ ĐIỂN.
Nhiều thí nghiệm tiến hành bởi các chuyên gia hàng đầu thế giới đã kết luận rằng nghe nhạc cổ điển có thể làm cho bé khỏe mạnh hơn, thông minh hơn, và vui vẻ hơn. Không chỉ phát triển trí thông minh, hiên nay đã có thêm nhiều dữ liệu chứng minh những bài nhạc cổ điển có thể giúp trẻ tăng cường sự phát triển thể chất cũng như hỗ trợ phát triển ngôn ngữ.
Tuy nhiên không phải nhạc cổ điển nào cũng đem lại kết quả tốt nhất cho trẻ. Những tác phẩm lớn như các Opera, nhạc kịch cổ điển hoàn toàn quá sức chịu đựng với khả năng thẩm thấu của bé. Những bản nhạc với giai điệu phức tạp tương phản của các nhạc sỹ lãng mạn như Chopin, Liszt, Prokofiev… cũng chưa hẳn là phù hợp.
Một sai lầm cơ bản của các bậc phụ huynh cho rằng, bản nhạc nào bố mẹ thấy hay thì con cũng sẽ “hấp thụ”. Có lẽ phần lớn dân Việt ta đều biết bản “Thư gửi Elise” (Fur Elise) của Beethoven. Còn nhắc đến chương 2 Sonata cho 2 đàn Piano K.448 của Mozart thì chắc vài vạn người mới có 1 người biết. Một thí nghiệm kinh điển của Đại học Sapienza Rome cho thấy bản nhạc thứ 2 có tác dụng gia tăng chỉ số hoạt động của sóng não – liên quan đến trí thông minh, bộ nhớ, nhận thức và khả năng giải quyết vấn đề – hơn hẳn so với Fur Elise phổ thông, quen thuộc.
Woflgang Amadeus Mozart (1756 – 1791)
Trong vai trò của một người chơi nhạc cổ điển, đệm nhạc nhẹ lâu năm và trên hết là một người bố có con gái vừa mới sinh, tôi thành thực khuyên mọi người hãy lựa chọn các tác phẩm của nhạc sỹ thiên tài người Áo Wolfgang Amadeus Mozart (Mô-da) để hỗ trợ sự phát triển của những thiên thần bé nhỏ ngay từ trong bụng mẹ. Với điều kiện như ở Việt Nam, việc cho bé thường xuyên nghe các nhạc cụ biểu diễn trực tiếp nhạc Mozart là không thể, tốt nhất là hãy download các tác phẩm trong list sau về máy tính. Bật repeat từng bài tầm 3-5 lần với âm lượng nhẹ nhàng vừa phải. Các bà bầu có thể trang bị tai nghe ốp quanh bụng để bật riêng cho bé nghe (nếu bố mẹ quen nghe Sơn Tùng MTP mà không thích nghe nhạc cổ điển). Trẻ em sẽ tiếp tục cảm nhận và phát triển não bộ nhanh chóng cho đến lúc 4-5 tuổi. Do vậy, list nhạc dưới đây vẫn nên sử dụng ngay cả khi baby đã oe oe chào đời.
List nhạc Mozart cho bé trên Youtube, do người viết đề xuất:
1. Eine kleine Natchmusik K.525
https://www.youtube.com/watch?v=nPbxIT9W1AY
2. Piano Concerto số 21 K.467, đặc biệt là Chương (movement) 2
https://www.youtube.com/watch?v=df-eLzao63I
3. Trọn bộ Flute Quartet
https://www.youtube.com/watch?v=zQjwS0XhQCM
4. Trọn bộ Concerto cho kèn Pháp
https://www.youtube.com/watch?v=D7hIXsYgJjM&list=PLA4hP5V3Izc9JoRs8CxMo_wk8uNXwmu90
5. 2 Flute Concerto K.313, K.314
https://www.youtube.com/watch?v=omVNyUrwmxs
https://www.youtube.com/watch?v=OTpVZ11Oxyw
6. Oboe Concerto K.314
https://www.youtube.com/watch?v=atfKC9RDsR0
7. Một số Violin Concerto (số 3, 4, 5)
https://www.youtube.com/watch?v=QSKQOfSqoKo
https://www.youtube.com/watch?v=La08LYpRiWY
https://www.youtube.com/watch?v=2TUIQjZT_8Y
8. Quintet (Ngũ tấu) số 1 K.174
https://www.youtube.com/watch?v=3m2cPvXXR_k
9. Piano Quartet (Tứ tấu) số 1 K.478
https://www.youtube.com/watch?v=j1ylhsp8rZ8
10. Divertimento số 1 K.136
https://www.youtube.com/watch?v=7FRYoBy7iT8
—
Lưu ý: Các bản nhạc cổ điển nói chung và của Mozart nói riêng, có độ dài lớn hơn nhiều so với ca khúc phổ thông hay nghe, từ 15-30 phút. Các bậc phụ huynh cũng nên nghe qua 1 lượt trước để lựa chọn âm lượng phù hợp, vì sẽ có những đoạn cả dàn nhạc chơi với volume khá lớn, trong khi nhiều đoạn sắc thái nhỏ nhẹ hơn nhiều.
Vladimir Horowitz (1903 – 1989), pianist người Mỹ gốc Ukraine, người được mệnh danh là phù thủy Piano, kẻ đã master hầu hết các bản Piano phức tạp và khó nhất trong suốt thời trai trẻ và trung niên. Không phải ngẫu nhiên mà những năm tháng cuối đời, ông đã đến với nhạc Mozart để chữa trị chứng bệnh trầm cảm, lựa chọn những tác phẩm giản đơn mà tươi sáng của Mozart để biểu diễn trong những buổi hòa nhạc cuối cùng… Chúc các ông bố, bà mẹ sẽ có những thiên thần thật khỏe mạnh, thông minh và đáng yêu.
Hoàn Dark
Bình luận